Bạn đã từng nghe đến thuật ngữ “môi trường nuôi cấy không liên tục” nhưng chưa hiểu rõ nghĩa là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn tìm hiểu về khái niệm này và sự sinh trưởng của vi sinh vật. Hãy cùng Viện sinh thái và bảo vệ công trình khám phá!
Sinh trưởng của vi sinh vật
Quá trình sinh trưởng của vi sinh vật là quá trình gia tăng về số lượng và thay đổi chủng loại theo thời gian. Vi sinh vật có khả năng tồn tại ở nhiều môi trường khắc nghiệt như miệng núi lửa với nhiệt độ cao, Nam Cực với nhiệt độ thấp và dưới đáy đại dương với áp suất lớn. Vi sinh vật thích nghi và phản ứng với từng điều kiện môi trường khác nhau. Sự sinh trưởng của vi sinh vật hiện nay đang gia tăng về số lượng và chất lượng.
Môi trường nuôi cấy liên tục
Môi trường nuôi cấy liên tục là môi trường được bổ sung thêm chất dinh dưỡng và đồng thời loại bỏ các sản phẩm trong quá trình chuyển hóa. Vi sinh vật trong môi trường này sẽ sinh trưởng tốt nhất trong hai pha: pha luỹ thừa và pha cân bằng. Môi trường nuôi cấy liên tục đảm bảo sự ổn định cho vi sinh vật, không có pha tiềm phát.
Trong môi trường nuôi cấy liên tục, chất dinh dưỡng được bổ sung thường xuyên và các chất thải được loại bỏ. Điều này giúp quá trình nuôi cấy đạt hiệu quả cao hơn và sản lượng sinh khối tăng lên. Môi trường nuôi cấy liên tục đảm bảo sự ổn định không có vi sinh vật bị phân hủy.
Ứng dụng của môi trường nuôi cấy liên tục là sản xuất sinh khối để thu được các hợp chất sinh học như enzym, axit amin, kháng sinh, hormone và các protein đơn bào.
Môi trường nuôi cấy không liên tục
Môi trường nuôi cấy không liên tục là môi trường không được bổ sung chất dinh dưỡng mới và không được loại bỏ các sản phẩm chuyển hóa. Sự sinh trưởng của vi sinh vật trong môi trường này bao gồm 4 pha: tiềm phát, cấp số, cân bằng và suy vong.
- Pha tiềm phát: Giai đoạn từ khi vi sinh vật được cấy vào môi trường cho đến khi chúng bắt đầu quá trình sinh trưởng. Vi sinh vật thích nghi với môi trường và chuẩn bị cho quá trình phân bào.
- Pha lũy thừa: Vi sinh vật phân chia mạnh mẽ, số lượng tế bào gia tăng đến cực đại theo cấp số. Thời gian sinh trưởng ở giai đoạn này là hằng số.
- Pha cân bằng: Số lượng tế bào đạt cực đại và không thay đổi theo thời gian. Quá trình sinh trưởng và trao đổi chất của vi sinh vật chậm lại do chất dinh dưỡng cạn kiệt và chất độc tăng lên. Một số tế bào bắt đầu phân hủy.
- Pha suy vong: Số lượng tế bào giảm dần do quá trình phân hủy, chất độc tăng lên và chất dinh dưỡng cạn kiệt.
Sự giống và khác nhau của môi trường nuôi cấy liên tục và không liên tục
Cả hai hình thức nuôi cấy liên tục và không liên tục đều bắt đầu từ pha tiềm phát và có pha lũy thừa cũng như pha cân bằng. Tuy nhiên, có một số khác biệt:
- Nuôi cấy không liên tục: Không bổ sung chất dinh dưỡng mới và không loại bỏ sản phẩm chuyển hóa vật chất. Sự sinh trưởng của vi sinh vật được chia thành 4 pha: tiềm phát, lũy thừa, cân bằng và suy vong. Vi sinh vật sẽ tự phân hủy trong giai đoạn suy vong.
- Nuôi cấy liên tục: Bổ sung chất dinh dưỡng liên tục và loại bỏ sản phẩm chuyển hóa. Sự sinh trưởng của vi sinh vật nhanh chóng trong giai đoạn lũy thừa và mật độ vi sinh vật ổn định, không có giai đoạn tiềm phát. Vi sinh vật sẽ không bị phân hủy trong giai đoạn suy vong.
Trả lời câu hỏi: Môi trường nuôi cấy không liên tục là gì?
Qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về môi trường nuôi cấy không liên tục và sự sinh trưởng của vi sinh vật. Đó là môi trường không được bổ sung chất dinh dưỡng mới và không được loại bỏ sản phẩm chuyển hóa.
Câu hỏi trắc nghiệm liên quan là: Môi trường nuôi cấy không liên tục là gì?
A. Môi trường nuôi cấy được bổ sung thêm chất dinh dưỡng mới và được lấy đi các sản phẩm chuyển hóa.
B. Môi trường nuôi cấy nhưng không được bổ sung chất dinh dưỡng mới và được lấy đi các sản phẩm chuyển hóa.
C. Môi trường nuôi cấy nhưng không được bổ sung chất dinh dưỡng mới và không được lấy đi các sản phẩm chuyển hóa.
D. Môi trường nuôi cấy liên tục được bổ sung chất dinh dưỡng mới và được lấy đi các sản phẩm chuyển hóa.
Đáp án đúng là: C
Qua bài viết này, bạn đã nắm được khái niệm và sự khác biệt giữa môi trường nuôi cấy không liên tục và liên tục. Để hiểu thêm về Sinh học 10 và Sinh học THPT, hãy truy cập Viện sinh thái và bảo vệ công trình. Chúc bạn học tốt!